Off-grid met Coos Schouten
Four Energy is de onderneming binnen Bussola Groep die zich specialiseert in de realisatie en exploitatie van innovatieve warmtesystemen. Four Energy levert duurzame energie aan duizenden consumenten en bedrijven in heel Nederland. In Schagen kwam een bijzondere off-grid oplossing tot stand voor de verwarming en warmwaterleverantie aan een huisvestingscentrum voor arbeidsmigranten, in opdracht van HomeFlex. Coos Schouten (voormalig CEO Schouten Techniek, participant in Four Energy) vertelt hoe en wat.
“Velen zien dat dit de enige energieoplossing is die in dit soort situaties aan alle voorwaarden voldoet”
5 keer hoe en wat over Project De Lus in Schagen
Wat is dit precies voor project?
“In Schagen verrijst het project De Lus: huisvesting in de vorm van 96 appartementen voor 336 arbeidsmigranten. In Schagen en omgeving zijn veel arbeidsmigranten actief in verschillende sectoren. Het project wordt gebouwd door Ursem Modulaire Bouw. Bij aanvang van de bouw leek stroomlevering onmogelijk. Als antwoord op dat probleem bedacht Four Energy toen een innovatieve off-grid oplossing: het Microgrid-ST. Een energieoplossing waarbij je niet afhankelijk bent van een stroom- en gasnet, maar waarbij wel permanente warmte en elektriciteit voor de woningen beschikbaar zijn.”
Hoe werkt dat dan?
“Het microgrid levert in een eigen net zowel elektriciteit als warmte en bestaat uit PV-panelen, een centraal opgestelde techniekopstelling (batterij, lucht- en bodemwarmtepompen en een mini-stroomgenerator), een brandstofopslagtank en een netgekoppelde aansluiting die altijd beschikbaar is. De brandstofopslagtank is voor opslag van een fossiele brandstof, in dit geval het goedkope propaan, waar bescheiden gebruik van wordt gemaakt. Het geheel is voorzien van een 2-pijps distributie naar de woningen, op andere locaties desgewenst ook inclusief koeling.
Het microgrid kent een smart regeling waarmee het mogelijk is om, anticiperend op het verwachte weer van de volgende dag, de verschillende opwekkingsinstrumenten zo efficiënt en voordelig mogelijk in te zetten. Dit systeemonderdeel herkent ook energiepatronen en houdt in dat opzicht rekening met de verwachte vraag op de volgende dag.”
Wat als de energiewereld wijzigt?
“Het systeem is voldoende flexibel om grote wijzigingen in de energiebeschikbaarheid en -vraag aan te kunnen,” legt Coos uit. “85% van de investering gaat over de PV-panelen, batterij, warmtepompen en het elektra- en warmtenetwerk. Dat deel zal altijd zijn functie en daarmee zijn waarde behouden.”
En hoe zit het dan met de stroomopwekker die nog fossiele brandstof verbruikt?
“Bij een gewijzigd inzicht wat de beste ‘stroomopwekker’ wordt, kan die module eenvoudig door een andere module vervangen worden. Dan kunnen we eenvoudig op bijvoorbeeld waterstof of bio-brandstof draaien door de mini-WKK aan te passen (voor bio) of te vervangen (door een brandstofcel). Als er later wel voldoende netstroom beschikbaar komt, kan een zwaardere netaansluiting aangebracht worden met of zonder het wegnemen van de mini-WKK. Een relatief kleine ingreep.”
Wat presteert het microgrid?
“Je kunt rekenen op een extreem laag brandstofverbruik. Bij het gebruik van propaan hoeft de relatief kleine tank maar acht keer per jaar gevuld te worden. Je haalt uit de combinatie van lucht- en bodemwarmtepompen, mini-stroomgenerator en PV-panelen een rendement van tussen de 100% en 200%. Ter vergelijking: bij een dieselaggregaat is dat maar 35%. Er wordt voldaan aan alle wet- en regelgeving. En het primaire energieverbruik is 28% lager dan bij toepassing van luchtwarmtepompen aan het openbaar elektriciteitsnetwerk en met veel minder verbruik van fossiele brandstof dan de energieleverancier, die voor 50% op fossiele brandstof draait. Het energieverlies via leidingen is bovendien praktisch 0%, tegenover een leidingverlies van circa 25% bij grootschalige warmtenetten. Bij dit microgrid is sprake van 100% benutting van vrijkomende warmte (tijdens elektra-opwekking). Ons microgrid laat een lage MKI-score* zien, omdat alle onderdelen bescheiden van omvang zijn. Het samenspel der delen geeft voldoende energie. Door zeer laag verbruik van fossiele brandstof is de stikstofuitstoot laag. Laag genoeg om een omgevingsvergunning te verkrijgen. Door de hoge prestaties en kleine delen is de oplossing betaalbaar en kent hij goede exploitatievooruitzichten. Tenslotte, maar niet onbelangrijk voor woonomgevingen: doordat we gebruik maken van een relatief kleine lucht/warmtepomp, is er aanmerkelijk minder geluid te horen dan gebruikelijk is.”
Hoe ziet de toekomst voor deze energieoplossing eruit?
“Voor onze microgrid-oplossing is veel belangstelling. Velen zien dat dit de enige energieoplossing is die in dit soort situaties (als in Schagen) aan alle randvoorwaarden voldoet én dat het uitstekend is toe te passen in bebouwde omgevingen waar kennelijk geen aansluiting op reguliere warmte- en/of elektranetwerken mogelijk is.
Het is slim om, als opdrachtgever, de exploitatie van minigrids uit te besteden aan een specialist, zoals Four Energy. Wij zijn erin gespecialiseerd en het uitbesteden van de exploitatie dempt de benodigde investeringen, regelt het technisch in stand houden (en onderhouden), en houdt de bijdrage aansluitkosten (BAK) reëel.
Ik moet zeggen: petje af voor opdrachtgever HomeFlex, die – zich geconfronteerd ziend met het plotselinge probleem dat er geen stroom zou zijn – het aandurfde om onze creatieve oplossing toe te passen, een soort van avontuur aan te gaan. Het heeft uitstekend uitgepakt – maar zoiets weet je natuurlijk niet zeker van tevoren. In elk geval voorzie ik met de microgrid een mooie toekomst.”
“Ik voorzie met de microgrid een mooie toekomst”
