VERDUURZAMING • Monumentaal Fort bij Aalsmeer van het gas af
Weer een slag gewonnen
Opnieuw een bijzondere klus: Fort bij Aalsmeer verduurzamen. Een stelling van ongeveer 150 meter lang, verdiept in de grond, gebouwd voor de Eerste Wereldoorlog. Aan Schouten Techniek de eer om dit monument te voorzien van duurzame verwarming. Dat betekent gaten boren door 50 tot 170 centimeter dik beton. “Hierin was al hemelwaterafvoer en natuurlijke ventilatie geïntegreerd. Het waren toen al slimme bouwers.”
Opdrachtgever is Stadsherstel Amsterdam, dat eigenaar is van Fort bij Aalsmeer. Voor hen verduurzaamden wij eerder al het Rosenstock-Huessy Huis in Haarlem, in samenwerking met adviseur IDenergie uit Utrecht. Samen met bouwkundig aannemer Akerbouw realiseren wij dit project.
Geen bouwkundige aanpassingen
Het monument werd verwarmd door ouderwetse gasketels. Stadsherstel Amsterdam wilde verduurzamen en energiekosten besparen. Projectleider Bert Besseling: “Voor de nieuwe installatie mochten wij geen bouwkundige aanpassingen doen. Vloerverwarming was dus geen optie. We kozen voor betonkernverwarming met lucht. De warmte blijft hier dan lang hangen, zodat de warmtepomp minder hard hoeft te werken. Alle leidingen plaatsen we achterlangs in een gang, uit het zicht. Geen klusje voor mensen met claustrofobie!”
Een flinke boorklus
De planning liet geen proefopstelling toe. Na extra doorrekeningen van de installatieprestaties besloten we in overleg met de opdrachtgever om het direct te plaatsen. Bert: “Het fort was bedekt met zo’n dertig centimeter grond. Die is verwijderd, zodat de oude dakbedekking kon worden vervangen. Bovendien konden wij nu de 20 gaten voor de ventilatiebuizen boren: 35 centimeter diameter door een betonnen plaat van 1,7 meter dik!”
10 bodembronnen
Ook door de vele binnenmuren boorden we gaten voor leidingwerk. Die muren waren ‘slechts’ 50 tot 80 centimeter dik. Achter het fort sloegen we 10 bodembronnen. “Deze sluiten we komend voorjaar aan op een collectieve warmtepompinstallatie met luchtverwarming per ruimte. Eerst de rechtervleugel, waarbij het museum naar de linkervleugel verhuist. Daarna andersom. Een klein vertrek is opgeofferd als techniekruimte”, aldus Bert.
Behaaglijk en duurzaam
Zodra alle dakdoorvoeren op het fort zijn afgemonteerd, wordt het geheel weer bedekt met een laag aarde en gras. Alsof er niets gebeurd is. Maar van binnen wel behaaglijk en duurzaam verwarmd. Zonder gas. Zonder radiatoren. Zonder torenhoge energierekening. Tweehonderd zonnepanelen gaan in de grootste stroombehoefte voorzien.
